Η λαρυγγοτραχειακή στένωση είναι μια στένωση του ανώτερου αεραγωγού στην περιοχή του λάρυγγα και της τραχείας με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες, όπως αναπνευστική ανεπάρκεια, καρδιακή ανακοπή και θάνατο. Ο ανώτερος αεραγωγός αποτελείται από τον λάρυγγα, τη γλωττίδα, την υπογλωττιδική περιοχή και την τραχεία. Η τραχεία είναι ένας κυλινδρικός σωλήνας με ένα πρόσθιο χόνδρινο τοίχωμα που σχηματίζεται από δακτυλίους σχήματος c και ένα οπίσθιο μεμβρανώδες τοίχωμα.
Η στένωση του λάρυγγα ή της τραχείας μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα τραύματος, μετά από παρατεταμένη ενδοτραχειακή διασωλήνωση ή λόγω μίας αυτοάνοσης νόσου ή ενός κακοήθους νεοπλάσματος. Όχι σπάνια δεν είναι δυνατόν να αναγνωριστεί κάποια αιτία για τη στένωση.
Συμπτώματα
Η λαρυγγοτραχειακή στένωση μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή μπορεί να οδηγήσει σε θορυβώδη συμπτώματα απόφραξης των ανώτερων αεραγωγών, ανάλογα με το μήκος και το εύρος της στένωσης: Δύσπνοια κατά την έντονη σωματική δραστηριότητα (π.χ. αθλητισμός), την ήπια σωματική καταπόνηση (ανέβασμα σκάλας, δουλειές στον κήπο) ή ακόμη και στην ηρεμία (σε εκτεταμένες στενώσεις) επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους ασθενούς. Μία ήπια λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος μπορεί επί εδάφους προυπάρχουσας στένωσης να οδηγήσει τον ασθενή με οξεία δύσπνοια στο τμήμα επειγόντων του νοσοκομείου. Στις περιπτώσεις αυτές, η εξασφάλιση του αεραγωγού είναι ιδιαίτερα εργώδης, καθώς η διασωλήνωση με τους συνήθους διαμέτρου τραχειοσωλήνες μέσα από τον στενωμένο αυλό είναι πολλές φορές αδύνατη.
Διάγνωση
Επί υποψίας ύπαρξης στένωσης ο Ωτορινολαρυγγολόγος θα πραγματοποιήσει μία ενδοσκοπική εξέταση (τραχειοσκόπηση) με σκοπό τη οριοθέτηση της έκτασης (μήκος) της στένωσης και του εύρους του υπολειπόμενου αυλού του λάρυγγα και της τραχείας και τη λήψη βιοψίας με σκοπό την διερεύνηση της αιτιολογίας (αποκλεισμός ενός αυτοάνοσου νοσήματος ή μίας κακοήθους εξεργασίας). στη συνέχεια ακολουθεί ο απεικονιστικός έλεγχος της στενωτικής περιοχής με τη μορφή αξονικής τομογραφίας τραχήλου και θώρακα.
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι κατά βάσιν χειρουργική και στηρίζεται στην αφαίρεση του τμήματος του λάρυγγα ή της τραχείας που έχει τη στένωση (κρικοτραχειακή εκτομή κατά Pearson ή εγκάρσια τραχειεκτομή) και την ανακατασκευή της ανώτερης αεροφόρου οδού με επανένωση των ορίων των υγιών τμημάτων (π.χ. τραχειοτραχειακή αναστόμωση).
Μετεγχειρητικά, η κεφαλή του ασθενούς τοποθετείται σε κλίση προς τα μπροστά με τη βοήθεια ειδικού νάρθηκα και παραμένει στη θέση αυτή για 10 ημέρες. Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην ελάττωση της τάσης στην περιοχή της αναστόμωσης. Για το διάστημα αυτό ο ασθενής σιτίζεται με ρινογαστρικό καθετήρα (γεγονός που αποσκοπεί στην ελάττωση της κινητικότητας του λάρυγγα και επομένως και της τραχείας, όπως συμβαίνει στην κατάποση κατά τη σίτιση από το στόμα) και λαμβάνει ενδοφλέβια αντιβίωση.
H επιτυχία της χειρουργικής θεραπείας εξαρτάται από την έκταση της στένωσης και την ποιότητα των ιστών του τμήματος του λάρυγγα και της τραχείας που θα πραγματοποιηθεί η αναστόμωση. Περίπου ένα 90% των ασθενών με λαρυγγοτραχειακή στένωση έχουν πλήρη ίαση με εξαφάνιση των συμπτωμάτων (δύσπνοια).
