Ροχαλητό & υπνική άπνοια
Το ροχαλητό ή η ρογχοπάθεια ορίζεται απλά ως ο αναπνευστικός θόρυβος κατά τη διάρκεια του ύπνου, που από μόνος του είναι ακίνδυνος για τη σωματική υγεία του ασθενούς. Σε αντίθεση με το απλό ροχαλητό, το σύνδρομο υπνικής άπνοιας αναφέρεται στην απότομη διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου, η οποία μπορεί να έχει κεντρική (νευρολογική) ή περιφερική (μηχανική/αποφρακτική) αιτιολογία. Η διάγνωση και θεραπεία της αποφρακτική υπνική άπνοιας αποτελεί αντικείμενο της Ωτορινολαρυγγολογίας και της Πνευμονολογίας.
Τα άτομα με σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας συνήθως ροχαλίζουν πολύ δυνατά. Χαρακτηριστική είναι η “ρηχή” αναπνοή (υπόπνοια) και οι διαφορετικής συχνότητας παύσεις στην αναπνοή (άπνοιες) που διαρκούν περισσότερο από δέκα δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η συχνή απότομη διακοπή της αναπνοής στον ύπνο οδηγεί σε συχνές αντανακλαστικές αφυπνίσεις, κάποιες φορές με ταχυκαρδία κι εφίδρωση κα ικαταστάσεις νυκτερινής συχνοουρίας. Ο κακής ποιότητας ύπνος οδηγεί σε έντονη κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνεχές αίσθημα αδυναμίας, δυσκολία συγκέντρωσης, καταθλιψη ενώ έχει συσχετιστεί σε χρόνια βάση με προβλήματα ανδρικής ανικανότητας. Επί χρονιότητας αυτού του συνδρόμου, οι συνέπειες για την υγεία του ασθενούς μπορεί να είναι σοβαρές, όπως για παράδειγμα υψηλή αρτηριακή πίεση και αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακά συμβάματα Η διάκριση μεταξύ απλής ρογχοπάθειας και συνδρόμου αποφρακτικής υπνικής άπνοιας είναι επομένως πού μεγάλης σημασίας.
Πιο αναλυτικά:
Η ρογχοπάθεια είναι ο ήχος που παράγεται από τη δόνηση των μαλακών ιστών του τραχήλου και ιδιαίτερα της μαλακής υπερώας και της σταφυλής. Οποιαδήποτε στένωση του ανώτερου αεραγωγού προκαλεί μια τροποποίηση της ροής του αέρα από γραμμική σε στροβιλώδη που δημιουργεί φαινόμενα αναρρόφησης των μαλακών ιστών γύρω από τον στοματοφάρυγγα και τον χαρακτηριστικό θόρυβο του ροχαλητού.
Ορισμένοι παράγοντες ευνοούν αυτήν τη δόνηση των μαλακών ιστών είναι: το υπερβολικό σωματικό βάρος (με συσσώρευση λίπους γύρω από τον φάρυγγα, που προκαλεί μείωση της διαμέτρου του αυλού και της ελαστικότητας του φάρυγγα), η ύπτια στάση του ύπνου (στη θέση αυτή η γλώσσα και η μαλακή υπερώα πέφτουν προς πίσω και μειώνουν τη διέλευση του αέρα προς τον φάρυγγα), η ρινική απόφραξη (λόγω μιας σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος για παράδειγμα), η απόφραξη του στοματοφάρυγγα από υπερτροφικές αμυγδαλές (ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά) η ή μακρά σταφυλή, το σχήμα και η θέση της γνάθου καθώς και η μορφολογία της βάσης της γλώσσας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση του συνδρόμου.
Θεραπεία-αντιμετώπιση
Βασίζεται σε τρεις πυλώνες:
Ο πρώτος αναφέρεται στη συντηρητική θεραπεία με τη διαχείριση των φλεγμονωδών ή αλλεργικών παραγόντων που ευθύνονται για τη στένωση των ρινικών κοιλοτήτων και στην απώλεια σωματικού βάρους.
Ο δεύτερος είναι χειρουργικός κι αναφέρεται στην αποκατάσταση όλων των μηχανικών παραγόντων που ευθύνονται για το σύνδρομο (αντιμετώπιση σκολίωσης ρινικού διαφράγματος, αμυγδαλεκτομή, σταφυλο-υπερωιο-φαρυγγοπλαστική).
O τρίτος δεν αποσκοπεί στη θεραπεία του συνδρόμου καθεαυτού αλλά στην εξασφάλιση διαρκούς θετικής πίεσης στον ανώτερο αεραγωγό μέσω μίας μάσκας που εφαρμόζεται στη μύτη και το στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου (Continuous Positive Airway Pressure – CPAP). Αυτή η θετική πίεση κρατά τον ανώτερο αεραγωγό ανοιχτό, χωρίς να ενοχλεί την αναπνοή και αποτρέπει την εμφάνιση απνοιών
