Η επίπτωση (συχνότητα) του καρκίνου του θυρεοειδούς αυξάνεται τις τελευταίες δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η νόσος αυτή εμφανίζεται σε ποσοστό 75% σε γυναίκες και είναι πιο συχνός στις ηλικίες μεταξύ 30 και 60 ετών. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του θυρεοειδούς εμφανίζονται χωρίς προφανείς αιτίες ή προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου με μοναδικές γνωστές εξαιρέσεις κάποιες κληρονομικές μορφές καρκίνου ή το ιστορικό ακτινοβολίας στον τράχηλο στην παιδική ηλικία.
Όταν μιλούμε για καρκίνο του θυρεοειδούς, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πρόκειται για μία εξαιρετικά ανομοιογενή ομάδα διαφορετικών ιστολογικών μορφών με ποικίλη μορφολογία στο μικροσκόπιο, διαφορετική βιολογική συμπεριφορά και πρόγνωση. Η πλειοψηφία των καρκίνων του θυρεοειδούς εντάσσονται στην κατηγορία των καλώς διαφοροποιημένων καρκίνων, γεγονός που σημαίνει ότι τα κύτταρα του όγκου διατηρούν πολλά από τα χαρακτηριστικά των φυσιολογικών κυττάρων του θυρεοειδούς όταν γίνονται κακοήθη. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το θηλώδες (ως η πιο συχνή μορφή) και το θυλακιώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς.
Οι καλά διαφοροποιημένοι καρκίνοι του θυρεοειδούς έχουν εξαιρετικά καλή πρόγνωση και θεραπεύονται πλήρως στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων.
Οι λιγότερο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς περιλαμβάνουν το μυελοειδές καρκίνωμα, το κακώς διαφοροποιημένο καρκίνωμα και το αναπλαστικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Αυτοί οι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς είναι σαφώς πιο επιθετικοί με χειρότερη πρόγνωση και είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν.
Συμπτώματα καρκίνου θυρεοειδούς αδένα
Οι περισσότεροι καρκίνοι του θυρεοειδούς είναι ασυμπτωματικοί στα αρχικά στάδια της νόσου. Όταν αυξηθούν τοπικά σε μέγεθος, εμφανίζονται με τη μορφή ψηλαφητών, μη ευκίνητων όζων, που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως πόνο, δυσκολία στην κατάποση, βράγχος φωνής ή και δύσπνοια.
Στην πλειοψηφία των καλώς διαφοροποιημένων μορφών καρκίνου του θυρεοειδούς, η διάγνωση τίθεται με την ανακάλυψη ενός θυρεοειδικού όζου ως τυχαίο εύρημα στον υπέρηχο ή σε άλλη απεικονιστική εξέταση. Η λήψη υλικού με βιοψία δια λεπτής βελόνης και η κυτταρολογική μελέτη επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Οι όγκοι με πτωχή διαφοροποίηση αναπτύσσονται ραγδαία και προκαλούν έντονα πιεστικά – χωροκατακτητικά φαινόμενα, δύσπνοια και δυσκαταποσία σε σύντομο χρονικό διάστημα.
H πλειοψηφία των όζων του θυρεοειδούς αδένα είναι καλοήθεις, όχι καρκινικοί. Όταν η φυσική εξέταση (ψηλάφηση) ή μία απεικονιστική δοκιμασία αποκαλύψει έναν όζο στο θυρεοειδή, το επόμενο βήμα είναι η λεπτομερής περιγραφή των υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών του όζου και των λεμφαδένων του τραχήλου με σκοπό την μελέτη διαστρωμάτωσης κινδύνου για κακοήθεια, π.χ. με τη βοήθεια των διαφόρων συστημάτων TI-RADS. Οι ύποπτοι όζοι πρέπει να διαλευκανθούν περαιτέρω με τη βοήθεια βιοψίας δια λεπτής βελόνης υπό τοπική αναισθησία.
Οι θυρεοειδικοί όζοι που δεν κρίνεται ότι χρειάζονται βιοψία μπορεί να παρακολουθούνται με επαναλαμβανόμενες υπερηχογραφικές εξετάσεις. Επί επιβεβαίωσης κακοήθειας ακολουθεί η σταδιοποίηση της νόσου. Αυτή πραγματοποιείται με τη βοήθεια περαιτέρω απεικονιστικών δοκιμασιών (υπερηχογραφία, σπινθηρογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία), η επιλογή των οποίων εξαρτάται από τον ιστολογικό τύπο του καρκίνου.
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του θυρεοειδούς;
Η θεραπεία συνισταται σε χειρουργική επέμβαση με σκοπό την αφαίρεση ολόκληρου ή ενός λοβού του θυρεοειδούς αδένα. Η επέμβαση αυτή γίνεται με γενική αναισθησία με μια μικρή τομή στο κάτω μέρος του τραχήλου πάνω από το στέρνο. Βασικοί πυλώνες της επέμβασης αυτής είναι η ανατομική και λειτουργική διάσωση των νεύρων της φώνησης (παλίνδρομα ή κάτω λαρυγγικά νεύρα), των νεύρων “των υψηλών συχνοτήτων φώνησης” (άνω λαρυγγικά νεύρα) και των παραθυρεοειδών αδένων.
Ο πρώτος στόχος επιτυγχάνεται με τη βοήθεια της νευροπαρακολούθησης ενώ η διάσωση των παραθυρεοειδών με την οπτική αναγνώρισή τους, ενώ τα τελευταία χρόνια σημαντικό βοηθητικό ρόλο σε αυτό αναλαμβάνει η κάμερα αυτοφθορισμού. Ορισμένοι επιλεγμένοι ασθενείς με καρκίνο μπορεί να πληρούν τις προϋποθέσεις για διαστοματική ενδοσκοπική αφαίρεση. Επι κατάλληλης ενδείξεως πραγματοποιείται στην ίδια επέμβαση και αφαίρεση του λίπους του τραχήλου που περιέχει λεμφαδενικές μεταστάσεις του καρκίνου (λεμφαδενικός καθαρισμός). Σε επιλεγμένες περιπτώσεις ακολουθεί συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο από πυρηνικό ιατρό.
Ακτινοβολία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία (με βάση το cisplatin) έχουν θέση μόνο στις περιπτώσεις του πολύ επιθετικού αναπλαστικού καρκινώματος του θυρεοειδούς.
Ο ιατρός διαθέτει τεράστια εμπειρία στην χειρουργική και ενδοκρινολογική ογκολογία του θυρεοειδούς, με χειρουργική αντιμετώπιση άνω των 300 περιπτώσεων καρκίνου θυρεοειδούς, την διεύθυνση του ογκολογικού συμβουλίου θυρεοειδούς στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Erlangen επί 8ετία και την προσωπική του μετεκπαίδευση στην παρηγορική χορήγηση αναστολέων τυροσινοκινάσης σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
