Κακοσμία στόματος

kyklos

Κακοσμία στόματος

Η κακοσμία του στόματος (ή δυσοσμία, επιστημονικά “χαλίτωση”) αποτελεί κοινότατο πρόβλημα χωρίς διακρίσεις σε φύλο και ηλικία με ιδιαίτερα δυσάρεστες κοινωνικές, επαγγελματικές και ψυχολογικές συνέπειες. Επηρεάζει μεταξύ 25 και 50% των ενηλίκων και επιδεινώνεται με την ηλικία ιδιαίτερα μετά από τα 50 έτη. Στο 85% των περιπτώσεων, η κακοσμία του στόματος οφείλει την προέλευσή της σε έναν μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών (βακτηριδίων) που αναπτύσσονται στη στοματική κοιλότητα και στον στοματοφάρυγγα (γλώσσα, δόντια, αμυγδαλές), τα οποία παράγουν κατά το μεταβολισμό τους  δύσοσμες θειούχες πτητικές ουσίες 

Ωστόσο η κακοσμία αποτελεί σύμπτωμα πολλών διαφορετικών παθήσεων κι εμπίπτει στο φάσμα πολλών ειδικοτήτων. Η διερεύνηση αρχίζει στο οδοντιατρείο, όπου οι φίλοι οδοντίατροι καλούνται να διερευνήσουν την παρουσία τερηδόνας, ουλίτιδας ή περιοδοντίτιδας ή οδοντικής πλάκας. 

Αδιαμφισβήτητα η θέση του Ωτορινολαρυγγολόγου στη διερεύνηση της κακοσμίας του στόματος είναι σημαίνουσα: 

Παθήσεις όπως η χρόνια παραρρινοκολπίτιδα (με την παρουσία πυωδών εκκρίσεων που κατεβαίνουν προς το φάρυγγα), η χρόνια αμυγδαλίτιδα (με την παρουσία βυσμάτων που αποτελούνται από νεκρά κύτταρα και υπολείμματα τροφής στις αμυγδαλικές κρύπτες), η ξηρότητα τους στόματος λόγω κακής ρινικής αναπνοής, συνδρόμου υπνικής άπνοιας, συνδρόμου Sjögren ή μετά από ακτινοβολία στον τράχηλο, κακοήθεις όγκοι και το εκκόλπωμα Zenker (“σάκος” που σχηματίζεται μεταξύ φάρυγγα και οισοφάγου και γεμίζει με παλιά υπολείμματα τροφών) μπορεί να προκαλέσουν έντονη κακοσμία στο στόμα. 

Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κακοήθεις παθήσεις του οισοφάγου και του στομάχου), του ουροποιητικού συστήματος (νεφρική ανεπάρκεια), των ενδοκρινών αδένων (σακχαρώδης διαβήτης), παράγοντες όπως το κάπνισμα και η λήψη φαρμάκων (αντικαταθλιπτικά, διουρητικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αντιυπερτασικά) μπορούν να συσχετιστούν αιτιολογικά με την κακοσμία του στόματος.

Η θεραπεία συνίσταται κατ’αρχήν στην πρόληψη με εύκολα εφαρμόσιμα μέτρα υγιεινής (βούρτσισμα των δοντιών και της γλώσσας, ξέπλυμα του στόματος με αντισηπτικά διαλύματα, χρήση οδοντικού νήματος, καθάρισμα και απολύμανση της οδοντοστοιχίας κάθε βράδυ, ξέπλυμα στόματος και αμυγδαλών με νερό ή φυσιολογικό ορό, δίαιτα με χαμηλά λιπαρά κι άφθονα υγρά, αποφυγή αφυδάτωσης με τη λήψη 8 – 10 ποτηριών ύδατος την ημέρα, λήψη σκευασμάτων μέντας, μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη (με ξυλιτόλη), μαϊντανός για καθαρή αναπνοή, τσάι με τις πολυφαινόλες που δρουν αντιμικροβιακά

Η περαιτέρω διάγνωση και θεραπεία βασίζεται στην καταπολέμηση των ειδικών αιτιολογικών παραγόντων που αναφέρθηκαν

Κακοσμία στόματος το πρωί: πρέπει να ανησυχώ;

Η πρωινή κακοσμία είναι κοινότατο φαινόμενο κι όχι κατ’ανάγκη παθολογικό. Ο βασικός υπαίτιος είναι η μειωμένη παραγωγή σάλιου κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το σάλιο περιέχει αντιμικροβιακές ουσίες που καταπολεμούν τα μικρόβια της στοματικής κοιλότητας ενώ ταυτόχρονα βοηθά μηχανικά στην απομάκρυνσή του. Επομένως η μειωμένη παραγωγή σάλιου στον ύπνο συμβάλλει στον πολλαπλασιασμό τους και στην παραγωγή πτητικών θειούχων αερίων, που ευθύνονται για την πρωινή δύσοσμη αναπνοή. Φυσικά, η παραμονή υπολειμμάτων τροφών στο στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου εντείνει το μεταβολισμό των μικροβίων αυτών και την επίταση του φαινομένου. 

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην κακοσμία του στόματος το πρωί είναι η αναπνοή από το στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου αλλά και η χρήση ορισμένων φαρμάκων.

Μπορώ να κάνω κάτι για να καταπολεμήσω την πρωινή κακοσμία στο στόμα μου;

Προληπτικά είναι σημαντική η καθημερινή τακτική  φροντίδα των δοντιών και το βούρτσισμα της γλώσσας με σκοπό την εξάλειψη των υπολειμμάτων των τροφών. Το κάπνισμα όπως επίσης και η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να αποφεύγονται- και φυσικά όχι μόνο με σκοπό την πρόληψη της στοματικής κακοσμίας! Αιτιολογικά η λήψη προϊόντων που περιέχουν μέντα το προηγούμενο βράδυ, η μάσηση μαϊντανού το πρωί, που περιέχει χλωροφύλλη (ουσία με ισχυρή αντιβακτηριδιακή δράση), όπως επίσης και η λήψη τροφών που διεγείρουν την λειτουργία των σιελογόνων αδένων και την παραγωγή σάλιου (σέλινο, μήλο), η άφθονη λήψη νερού και υγρών χωρίς ζάχαρη και η αποφυγή ουσιών που επιδεινώνουν την ξηροστομία (καφές, ξηροί καρποί με αλάτι) είναι μέτρα που βοηθούν σημαντικά

Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κακοσμία του στόματος (πρωινή ή μη) μπορεί να αποτελεί καμπανάκι για μία σειρά από παθολογικές καταστάσεις, που χρειάζονται λεπτομερή διερεύνηση και αποτελεσματική θεραπεία (π.χ. γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση).

kyklos
doctor-2
Κωνσταντίνος Μαντσόπουλος, M.D., M.Sc, PhD
Καθηγητής ΩΡΛ – Κεφαλής & Τραχήλου στη Γερμανία
Πιστοποιημένος εκπαιδευτής υπερηχογραφίας κεφαλής & τραχήλου 
Υποειδικότητες:

Πλαστική Χειρουργική προσώπου Φαρμακευτική ογκολογία 

Φόρμα για

Online Ιατρική εκτίμηση

Κωνσταντίνος Μαντσόπουλος