Άρθρο του Κωνσταντίνου Μαντσόπουλου M.D., M.Sc, PhD
Καθηγητή Ωτορινολαρυγγολογίας, Χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου, στο https://www.kosmonea.gr
Τετάρτη πρωί, κάπου στο Χαλάνδρι, ο Νίκος μιλά με τον κουμπάρο του, τον Γιάννη, στο τηλέφωνο:
„-Καλημέρα Γιάννη, είσαι ήδη στη δουλειά;
-Γεια σου Νίκο, πώς έτσι τέτοια ώρα, στον ύπνο σου με έβλεπες;
-Πάλι αρρώστησε ο μικρός κι έπρεπε να μείνω στο σπίτι, η Πένυ δουλεύει σήμερα μέχρι αργά και τα έχω βρει σκούρα…
-Γιατί ρε Νίκο, τι έχει ο Θοδωρής;
-Ασε, εδώ και πέντε μήνες είναι συναχωμένος, η μύτη του είναι όλη την ώρα μπουκωμένη, τώρα ανέβασε μέχρι 38.7. Όταν δοκιμάζω να του κάνω τις πλύσεις στη μύτη που μου συνέστησε η παιδίατρος, δε συνεργάζεται καθόλου, για εισπνοές ούτε λόγος… Είναι συνέχεια κακοδιάθετος και δεν με ακούει καθόλου πια… Κουράστηκα!“
Χωρίς αμφιβολία, η υπόθεση “γονιός” είναι μια αποστολή ζωής που συνοδεύεται από τεράστια ευθύνη, όχι μόνο ως προς την ανατροφή του παιδιού αλλά και ως προς τη διασφάλιση της υγείας του. Δεν μπορούμε παρά να δώσουμε δίκαιο στον Νίκο, ο οποίος ως πολιτικός μηχανικός σε εταιρεία δημοσίων έργων, μπορεί να φέρει εις πέρας μια στατική μελέτη χωρίς πρόβλημα αλλά νιώθει απόγνωση μπροστά στην κατάσταση του γιου του αυτό το φθινόπωρο… Που και να γνώριζε ότι ο πεντάχρονος γιος του πάσχει μάλλον από κάτι τόσο κοινό όσο κι εύκολο να αντιμετωπιστεί: Στο πίσω μέρος της μύτης βρίσκεται, ως ένα από τα αμυντικά στοιχεία του οργανισμού, η φαρυγγική αμυγδαλή, η οποία αυξάνεται σε μέγεθος στην προσχολική ηλικία, λόγω της αυξημένης έκθεσης του παιδικού οργανισμού σε λοιμογόνους παράγοντες. Η αύξηση του μεγέθους της φαρυγγικής αμυγδαλής („αδενοειδείς εκβλαστήσεις“ στην Ωτορινολαρυγγολογικη ορολογία) αντικαθίσταται στην καθημερινή γλώσσα των γονιών από τον ευφάνταστο όρο „κρεατάκια“! Τελικά, τα „κρεατάκια“ είναι μάλλον μία φυσιολογική εξέλιξη του λεμφικού ιστού στον ρινοφάρυγγα που δείχνει ότι ο παιδικός οργανισμός είναι σε θέση να αναγνωρίζει τον „εξωτερικό εχθρό“ και να κινητοποιεί επαρκώς την άμυνά του για να τον αντιμετωπίσει. Ωστόσο, τα „κρεατάκια“ μεγαλώνουν σε μια περιοχή που είναι άκρως προβληματική για τον Θοδωρή και όλα τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας: Η απόφραξη της μύτης στο πίσω μέρος της (ρινοφάρυγγας) δεν επιτρέπει την είσοδο του αέρα και τελικά καταργεί την αναπνοή μέσω αυτής.
Αφού όμως έχουμε το στόμα, γιατί είναι η αναπνοή από τη μύτη τόσο σημαντική; Ένα τόσο υποτιμημένο (αλλά τόσο σημαντικό) όργανο, όπως ο βλεννογόνος της μύτης, είναι υπεύθυνο για τον καθαρισμό, τη θέρμανση και την εφύγρανση του αέρα. Τα „κρεατάκια“ εμποδίζουν τον αέρα που έχει υποστεί αυτήν την ευεργετική επεξεργασία να πάρει τον δρόμο του προς το κατώτερο αναπνευστικό. Ως αποτέλεσμα, ο αέρας που κατεβαίνει προς τους πνεύμονες του μικρού Θοδωρή είναι κρύος, μολυσμένος και ξηρός. Το πιο θορυβώδες όμως σύμπτωμα στην ιστορία αυτή είναι ότι εδώ και πέντε μήνες η μύτη του Θοδωρή είναι γεμάτη με πυώδεις εκκρίσεις. Η καημένη η Πένυ έχει κουραστεί τόσο πολύ, που έχει αλλάξει τρεις φορές παιδίατρο από το περασμένο καλοκαίρι. Το πρόβλημα εστιάζεται και πάλι στα „κρεατάκια“: Αυτά λειτουργούν σαν μια πλούσια αποθήκη (reservoir) μικροβίων, που προστατεύονται από ένα είδος μεμβράνης (biofilm) από το κύτταρα άμυνας του οργανισμού, συντηρώντας την φλεγμονή στη μύτη και την υπερβολική παραγωγή εκκρίσεων σε αυτήν.
Και να ήταν μόνο αυτό… Εδώ και πολύ καιρό, ο Νίκος παραπονιέται συνεχώς στην Πένυ ότι ο γιος τους είναι κακομαθημένος και δεν υπακούει σε τίποτε από ό,τι του ζητάει να κάνει. Ωστόσο, το πρόβλημα εστιάζεται όχι στην έλλειψη υπακοής (που και πάλι εντάσσεται στα φυσιολογικά όρια εξερεύνησης των ορίων της παιδικής ηλικίας, όπως πολύ ωραία υπενθυμίζουν οι φίλοι μας οι παιδοψυχολόγοι) αλλά κυρίως στην έλλειψη ακοής! Τα „κρεατάκια“ κλείνουν την είσοδο του σωλήνα που συνδέει τη μύτη με το αυτί κι αυτό αντιδράει στην έλλειψη αέρα γεμίζοντας με υγρό στον χώρο πίσω από το τύμπανο! Το συσσωρευμένο υγρό παρεμποδίζει την μετάδοση του ήχου στο εσωτερικό του αυτιού, ο Θοδωρής δεν ακούει καθόλου καλά και βρίσκεται αποκλεισμένος σε ενα “συννεφάκι”, που τον απομονώνει από τον περίγυρό του. Το ίδιο άλλωστε έχει επισημάνει και η κυρία Ιωάννα, η νηπιαγωγός του στον παιδικό σταθμό: „Κύριε Νίκο, αισθάνομαι ότι ο Θοδωρής δεν καταλαβαίνει ό,τι του λέω.. Όταν μπαίνω στην τάξη, είναι το μόνο παιδάκι που συνεχίζει το παιχνίδι του χωρίς να γυρίσει το κεφάλι του για να με κοιτάξει… Δεν θέλω να σας στεναχωρώ, οφείλω ωστόσο να σας ενημερώσω…“. Τελικά δεν ήταν μόνο μία ιδέα του Νίκου και της Πένυς, το έχουν καταλάβει κι άλλοι ότι κάτι δεν πάει καλά!
Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι αυτό το πεντάμηνο συνάχι επιβαρύνει την ποιότητα του ύπνου του Θοδωρή (πάρα τις 10 ώρες που κοιμάται κάθε βράδυ). Ο μικρός έχει πολύ καιρό που δεν ξεκουράζεται και είναι συνεχώς κακοδιάθετος και ευερέθιστος. Τελευταία, η Πένυ τον έχει παρατηρήσει στον ύπνο του και είδε ότι η αναπνοή του διακόπτεται απότομα πολλές φορές όταν κοιμάται, κάτι που μοιάζει με τις „αποφρακτικές άπνοιες“ που άκουσε τελευταία σε μια εκπομπή αφιερωμένη στο εργαστήριο ύπνου του “Σωτηρία”…
Tα νέα, ωστόσο, είναι καλά για τον Θοδωρή και την οικογένεια του. Η παιδίατρος που τον παρακολουθεί συνέστησε παραπομπή σε Ωτορινολαρυγγολόγο. Μία ταλαιπωρία πέντε μηνών θα φτάσει επιτέλους σε ένα ευτυχές τέλος με μία ακίνδυνη μικροεπέμβαση 15-20 λεπτών σε γενική νάρκωση, στην οποία ο Ωτορινολαρυγγολόγος θα αφαιρέσει τα „κρεατάκια“ του Θοδωρή και θα τοποθετήσει στο τύμπανο μικρά σωληνάκια αερισμού μεγέθους μόλις 2-3 χιλιοστών. Αυτά θα επιτρέψουν στο συσσωρευμένο υγρό να εξέλθει και στον αέρα να εισέλθει στον χώρο πίσω από το τύμπανο. Τόσο απλά – τόσο γρήγορα: Ο Θοδωρής από το ίδιο απόγευμα θα είναι ένα άλλο παιδάκι!
